EYT Formülleri Nelerdir? Birçok kişi erken yaşta emeklilik hayali kuruyor. EYT Formülleri Nelerdir? 2024 erken emeklilik şartları ile alakalı tüm detayları yazımızda görebilirsiniz. EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kavramı, belirli bir yaşa gelmiş olmalarına rağmen emekli aylığı alamayan kişileri ifade eder. Bu durum genellikle emeklilik şartlarını sağlamış olmalarına rağmen yaş haddi nedeniyle emekli aylığı alamayan kişiler için geçerlidir. Bu durumun değişmesi için çeşitli formül önerileri ve talepler bulunmaktadır, ancak bu durumlar genellikle ülkenin sosyal güvenlik sistemi ve emeklilik kurallarıyla ilgili olduğu için ülkeden ülkeye farklılık gösterir.
2024 Erken Emeklilik Şartları
9 Eylül 1999’da emeklilik yaş şartı değiştirildi. Bu tarihten itibaren, öncesinde emekli olmak için şart aranmazken yaş sınırı, koşullardan biri haline geldi. Bu nedenle, 1999 yılı öncesinde işe başlayan birçok kişinin mevzuat değişiklikleri nedeniyle emekli olamama sorunu ortaya çıktı.
2022 yılının sonuna kadar açıklanması beklenen EYT formülleri, mağduriyetlerin önemli ölçüde azaltılması için üzerine titizlikle düşünülmüş çözüm alternatifleridir. EYT sorgulaması yapmadan önce Bilgi Merkezimizde yer alan EYT Sonuçları: EYT Nereden Sorgulanır? içeriğimizi okuyabilir, sorgulama yaparak EYT kapsamına girip girmediğinizi öğrenebilir ve sonra HangiKredi’nin emekli kredisi hesaplama aracıyla çekebileceğiniz kredi miktarını ve ödeme yöntemlerini görebilirsiniz.
Türkiye’de EYT için belirli formüller veya talepler bulunsa da, bu durumun yasal değişikliklere tabi olduğunu ve zaman içinde güncellenebileceğini unutmamak önemlidir. Ayrıca, bu konuda yapılabilecek talepler ve kullanılabilecek formüller, resmi devlet kurumları tarafından belirlenir ve değişiklik gösterir.
EYT için önerilen bazı formül ve talepler genel olarak şunları içerebilir:
Prim Gün Sayısının Gözden Geçirilmesi:
EYT talepleri arasında, kişilerin daha önce yaptıkları prim ödemelerinin gözden geçirilerek, emeklilik şartlarını daha hızlı karşılamalarına yönelik formül talepleri bulunabilir.
Yaş Haddinin Düşürülmesi:
EYT için önerilen formüllerden biri, emeklilik yaş haddinin düşürülmesi talepleridir. Böylece, belirli bir yaşa gelmiş olmalarına rağmen emeklilik aylığı alamayan kişilerin daha erken emekli olmaları sağlanabilir.
Yeni Bir Emeklilik Sistemi Getirilmesi:
Bazı öneriler, mevcut emeklilik sistemine alternatif yeni bir sistem getirilmesi taleplerini içerebilir. Bu sistem, EYT durumundaki kişilere daha uygun şartlar sağlamayı amaçlayabilir.
EYT konusunda yapılabilecek herhangi bir formülün uygulanabilmesi için, ilgili ülkedeki mevcut yasal düzenlemelerin değişmesi gerekebilir. Bu tür değişiklikler genellikle hükümet tarafından yapılır ve sosyal güvenlik sistemini etkileyen genel politika değişikliklerini içerir.
EYT konusundaki güncel durumu öğrenmek için Türkiye’deki Sosyal Güvenlik Kurumu veya ilgili devlet kurumlarına başvurmak en doğrusudur.
EYT’li Olmak Ne Demektir?
EYT’lilerin kimler olduğunu açıklamak için önce kavramın ne anlama geldiğini anlamak önemlidir. EYT, kısaca “Emeklilikte Yaşa Takılanlar” anlamına gelir. Bu anlamda, emekli maaşı almak için yeterli çalışma günü olan ancak yaş şartını karşılayamayanlar EYT olarak bilinir. Daha basitçe söylemek gerekirse, 9 Eylül 1999’dan önce sigortaya sahip olanlar EYT olarak kabul edilir.
9 Eylül 1999 tarihinden önce prim günü ve sigortalılık süresi koşullarını sağlayan ve yaş şartı aranmaksızın emekli olabiliyordu. 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı yasa, emekli olmak için sigortalılık süresi ve prim ödeme şartlarının yanı sıra yaş koşullarının da eklenmesine izin verdi. Bu yasa, erkekler için 25 ve kadınlar için 20 yıl sigortalılık süresi belirledi. Bu şartlar 5000 gün prim ödemesi ve kadın için 58 ve erkek için 60 yaşının doldurulmasıydı. EYT’li sayılabilmek için, sigortalı olmak ve prim ödemek için gerekli koşulları karşılamak gerekir, ancak yaşın dolmaması gerekir.
EYT için Tasarlanan Formüller Nelerdir?
Türkiye’de emeklilikte yaşa takılan çok sayıda insan var. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bu mağduriyeti gidermek için bir EYT düzenlemesi hazırladı. Bakanlık tarafından yetkilendirilen grup, EYT için beş formül üzerinde çalıştı. Yazının devamında, çok popüler olan EYT formüllerini detaylarıyla okuyabilirsiniz.
EYT kısmi emeklilik formülü, 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı çalışmaya başlamış ancak çeşitli nedenlerle prim şartını yerine getirememiş olan kişileri kapsar. Bu durumda sigortalı çalışanların da EYT’den yararlanması için bu modelin önemli bir formül olduğu söylenebilir. Bu, kısmi emeklilik için 3600 gün önermektedir. Mevzuat, 4A (SSK) kapsamında 3600 gün priminin ödenmesi gerektiğini söylüyor.
Bu koşulları karşılayan herkes kısmi emeklilik programından yararlanabilir. 8 Eylül 1999’dan önce sigorta yaptıran herkesin 15 yılı doldurması nedeniyle bu şart bağlayıcı değildir. Bu formülde yaş şartı ve prim ödemesi öne çıkar. Bu nedenle, prim sayısı düşük olanlar kademeli emekliliğe hak kazanacaktır. EYT’de 50 yaş formülü olarak da bilinen bu model
Bu şekilde, emeklilik hakkının kazanılabilmesi için EYT kapsamında borçlanma ön plana çıkar. Gerekli gün sayısını tamamlayamayan sigortalılar, borçlanma yoluyla eksik primlerini ödeyebilirler. Doğum ve erkeklerde askerlik gibi durumlar, kadınlara ödeme yapılarak açık günü tamamlama hakkını verir. Bu kişilerin yanı sıra daha önce Bağ-Kur kaydı olmayan çalışanlar da borçlanma fırsatından yararlanabilir.
İkinci bir seçenek olan EYT sigorta süresi formülü, 1999’dan önceki koşulları kapsar. Bu nedenle, kadınlarda 7200 ve erkeklerde 9000 gün olmak üzere sigortalılık süresini tamamlayan herkes yaş şartına bakılmaksızın emekli olabilir. Bu formülün uygulanması durumunda, emekli olmak isteyen kişinin yaşının önemi yoktur.
Daha önce EYT Almanya modelinde kullanılan formül, sigortalı çalışana bir teklif sunar. Bir kişinin emekliliğine kaç yıl kalmışsa, her yıl belirli bir oranda kesinti yapılır. Bu kesinti, sigortalı çalışanların emekliliğini sağlar. Her yıl %2’lik bir kesinti oranı belirlenir. EYT formülleri arasında Almanya modeli, emeklilik yaşı dolana kadar maaşı keser.
EYT formülleri arasında prim tamamlama modeli de vardır. EYT prim tamamlama formülü, 9 Eylül 1999 tarihinden önce işe girenler için 5000 ila 5975 prim günü ister. Primi tamamlayan çalışanların yaşları önemli değildir. Bu formül, 9 Eylül 1999’dan önce sigortalı olan ve 5000 ila 5975 prim gününü tamamlayan herkesin emekliliğe hak kazanmasına olanak tanır.
EYT formülleri arasında sıklıkla bahsedilen Finlandiya modeli, Almanya modeli ile çok benzerdir. Finlandiya’daki EYT modeli de Almanya’daki gibi belli bir oranda emekli maaşından kesinti yapıyor. Finlandiya ve Almanya’da emekli olmak için daha düşük bir maaş almak şarttır. Bununla birlikte, Finlandiya modeli bir yaş şartı gerektirir. Yani kesinti, belirli bir yaş sınırına ulaştığında biter ve aynı miktarda maaş almaya devam edersiniz. Almanya’da ise eski yöntemlere göre yaş sınırını doldurmak gerekir. Yasayla belirlenen yaşa gelip tüm şartları karşıladığınızda emekli maaşı kesintisinden kurtulursunuz.
